Doradztwo zawodowe

      • Tekstowa podstrona

      •  

        1. Wstęp

        Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego (WSDZ) obejmuje celowe, uporządkowane i wzajemnie powiązane działania związane z doradztwem zawodowym podejmowane przez naszą placówkę edukacyjną podlegające wewnętrznej ewaluacji. Zadania te podejmowane są na każdym etapie kształcenia i realizowane są w oparciu o przepisy prawa oświatowego.

        Szybko następujące zmiany na rynku pracy i w życiu społecznym wymuszają potrzebę wsparcia uczniów w procesie samookreślenia, samodoskonalenia i świadomego planowania własnej kariery zawodowej oraz poznawania siebie i świata przez całe życie.

        Działania określone w wewnątrzszkolnym systemie doradztwa zawodowego umożliwiają:

        • uzyskanie przez uczniów dostępu do pomocy z zakresu doradztwa zawodowego;
        • wsparcie rodziców w związku z udzielaniem przez nich pomocy w podejmowaniu przez dzieci  decyzji edukacyjno-zawodowych;
        • wzbogacenie oferty szkoły i jej promocję w obszarze działań z zakresu doradztwa zawodowego;
        • przejrzystość i ciągłość oddziaływań poprzez wskazanie osób działających na rzecz WSDZ oraz określenie zakresu ich odpowiedzialności;
        • zaplanowanie działań w każdym cyklu kształcenia.

         

        Przygotowany dokument WSDZ zapewnia ciągłość działań doradczych, służy wskazaniu korelacji między tymi działaniami i procesami dydaktyczno-wychowawczymi w szkole.

         

        1. Podstawy prawne dotyczące realizacji doradztwa zawodowego w szkole

        Prowadzenie działań związanych z doradztwem zawodowym w przedszkolach, szkołach i placówkach regulują m. in. przepisy zawarte Ustawie Prawo oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 roku, w której zapisano, że system oświaty zapewnia przygotowanie uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia oraz wymieniając zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego oraz zajęcia prowadzone w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej jako jedne z podstawowych form działalności dydaktyczno-wychowawczej szkoły. Szczegółowe regulacje wprowadzają rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej, m.in.:

        Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego;

        Rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach;

        Rozporządzenie MEN z dnia 28 marca 2017 r. w sprawie ramowych planach nauczania dla publicznych szkół (Dz.U. z 2017 r., poz. 703).

         

        1. Struktura Wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego

        Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego opracowywany został na trzy cykle kształcenia i obejmuje celowe, wzajemnie skorelowane i uporządkowane działania związane z doradztwem zawodowym.

          1. Program preorientacji zawodowej dla oddziałów przedszkolnych.
          2. Program orientacji zawodowej dla klas I–III
          3. Program doradztwa zawodowego dla klas IV-VI
          4. Program doradztwa zawodowego dla klas VII-VIII

         

        1. Cele programu

        Celem preorientacji zawodowej w klasach I-III jest wstępne zapoznanie dzieci z wybranymi zawodami oraz pobudzanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień.

        Celem orientacji zawodowej w klasach IV-VI jest zapoznanie uczniów z wybranymi zawodami, kształtowanie pozytywnych postaw wobec pracy i edukacji oraz pobudzanie, rozpoznawanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień.

        Celem doradztwa zawodowego w klasach VII-VIII szkoły podstawowej jest wspieranie uczniów w procesie przygotowania ich do świadomego i samodzielnego wyboru kolejnego etapu kształcenia i zawodu, z uwzględnieniem ich zainteresowań, uzdolnień i predyspozycji zawodowych oraz informacji na temat systemu edukacji i rynku pracy.

         

        1. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla oddziałów przedszkolnych, klas I - VIII  szkół podstawowych

         

        1. Treści programowe z zakresu preorientacji zawodowej dla oddziałów przedszkolnych
        1. Poznanie siebie.

        Dziecko:

            • określa, co lubi robić;
            • podaje przykłady różnych zainteresowań;
            • określa, co robi dobrze;
            • podejmuje działania i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych.
        2. Świat zawodów i rynek pracy.

        Dziecko:

            • odgrywa różne role zawodowe w zabawie;
            • podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w jego najbliższym otoczeniu i nazwy tych zawodów, które wzbudziły jego zainteresowanie, oraz identyfikuje i opisuje czynności zawodowe wykonywanie przez te osoby;
            • wskazuje zawody zaangażowane w powstawanie produktów codziennego użytku oraz w zdarzenia, w których dziecko uczestniczy, takie jak wyjście na zakupy, koncert, pocztę;
            • podejmuje próby posługiwania się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w spo­sób twórczy i niekonwencjonalny;
            • opowiada o sobie w grupie rówieśniczej.
        2. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie.

        Dziecko:

            • nazywa etapy edukacji (bez konieczności zachowania kolejności chronologicznej);
            • nazywa czynności, których lubi się uczyć.
        2. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych.

        Dziecko:

            • opowiada, kim chciałoby zostać;
            • na miarę swoich możliwości planuje własne działania lub działania grupy rówieśniczej przez wskazanie pojedyn­czych czynności i zadań niezbędnych do realizacji celu;
            • podejmuje próby decydowania w ważnych dla niego sprawach indywidualnie i w ramach działań grupy rówieśniczej.
        1. Treści programowe z zakresu orientacji zawodowej dla klas I–III szkół podstawowych

         

        1. Poznanie siebie

        Uczeń:

        1.1 opisuje swoje zainteresowania i określa, w jaki sposób może je rozwijać;

        1.2 prezentuje swoje zainteresowania wobec innych osób;

        1.3 podaje przykłady różnorodnych zainteresowań ludzi;

        1.4 podaje przykłady swoich mocnych stron w różnych obszarach;

        1.5 podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych.

         

        2. Świat zawodów i rynek pracy

        Uczeń:

        2.1 odgrywa różne role zawodowe w zabawie;

        2.2 podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach;

        2.3 opisuje, czym jest praca, i omawia jej znaczenie w życiu człowieka na wybranych przykładach;

        2.4 omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym funkcjonuje;

        2.5 opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu;

        2.6 posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny.

        3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

        Uczeń:

        3.1 uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności;

        3.2 wskazuje treści, których lubi się uczyć;

        3.3 wymienia różne źródła wiedzy i podejmuje próby korzystania z nich.

        4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

        Uczeń:

        4.1 opowiada, kim chciałby zostać i co chciałby robić;

        4.2 planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując na podstawowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;

        4.3 próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio z jego osobą.

         

        C. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI szkół podstawowych

        1. Poznawanie własnych zasobów

        Uczeń:

        1.1 określa własne zainteresowania i uzdolnienia oraz kompetencje;

        1.2 wskazuje swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia;

        1.3 podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i ocenia swoje działania, formułując wnioski na przyszłość;

        1.4 prezentuje swoje zainteresowania i uzdolnienia wobec innych osób z zamiarem zaciekawienia odbiorców.

         

        2. Świat zawodów i rynek pracy

        Uczeń:

        2.1 wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach;

        2.2 opisuje, czym jest praca i jakie ma znaczenie w życiu człowieka;

        2.3 podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe;

        2.4 posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny;

        2.5 wyjaśnia rolę pieniądza we współczesnym świecie i jego związek z pracą.

        3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

        Uczeń:

        3.1 wskazuje różne sposoby zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych mu przykładów, oraz omawia swój indywidualny sposób nauki;

        3.2 wskazuje przedmioty szkolne, których lubi się uczyć;

        3.3 samodzielnie dociera do informacji i korzysta z różnych źródeł wiedzy.

        4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

        Uczeń:

        4.1 opowiada o swoich planach edukacyjno-zawodowych;

        4.2 planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując szczegółowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;

        4.3 próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio lub pośrednio z jego osobą.

         

        D. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII szkół podstawowych

        1. Poznawanie własnych zasobów

        Uczeń:

        1.1 określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych;

         1.2 rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe);

        1.3 dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł;

        1.4 rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjno-zawodowych;

        1.5 rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej;

        1.6 określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji;

        1.7 określa własną hierarchię wartości i potrzeb.

        2. Świat zawodów i rynek pracy

        Uczeń:

        2.1 wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania;

        2.2 porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców;

        2.3 wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy, z uwzględnieniem regionalnego i lokalnego rynku pracy;

        2.4 uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka;

        2.5 analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy;

        2.6 wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową;

        2.7 dokonuje autoprezentacji.

        2.8 charakteryzuje instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej, w tym instytucje rynku pracy.

        3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

        Uczeń:

        3.1 analizuje oferty szkół ponadpodstawowych i szkół wyższych pod względem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji;

        3.2 analizuje kryteria rekrutacyjne do szkół ponadpodstawowych w kontekście rozpoznania własnych zasobów;

        3.3 charakteryzuje strukturę systemu edukacji formalnej oraz możliwości edukacji pozaformalnej i nieformalnej;

        3.4 określa znaczenie uczenia się przez całe życie.

        4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

        Uczeń:

        4.1 dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym;

        4.2 określa cele i plany edukacyjno-zawodowe, uwzględniając własne zasoby;

        4.3 identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej i wyjaśnia, w jakich sytuacjach korzystać z ich pomocy;

        4.4 planuje ścieżkę edukacyjno-zawodową, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów.

         

        1. Zadania szkoły w zakresie doradztwa zawodowego

        Do głównych zadań w zakresie doradztwa zawodowego w szkole należy zaliczyć:

        • systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów na informacje edukacyjne i zawodowe oraz na pomoc w planowaniu kształcenia;
        • gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych;
        • prowadzenie działalności informacyjno-doradczej;
        • udzielanie indywidualnych porad i konsultacji uczniom i ich rodzicom;
        • prowadzenie grupowych zajęć aktywizujących, przygotowujących uczniów do świadomego planowania kariery i podjęcia roli zawodowej;
        • współpraca z instytucjami wspierającymi wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego, w szczególności z poradnią psychologiczno-pedagogiczną oraz innymi instytucjami świadczącymi poradnictwo i specjalistyczną pomoc uczniom i rodzicom;
        • pomoc i udostępnianie informacji o szkołach ponadpodstawowych i systemie kształcenia ustawicznego;
        • współpraca wszystkich pracowników szkoły w celu realizacji tych zadań.

         

        1. Działania związane z doradztwem zawodowym i ich adresaci

        Działania związane z doradztwem zawodowym w szkole podstawowej są kierowane       do trzech grup adresatów:

        • uczniów,
        • rodziców,
        • nauczycieli.

         

        1. Sposoby realizacji zadań w ramach WSDZ

        Orientacja zawodowa i doradztwo zawodowe dla uczniów są realizowane:

        • podczas grupowych zajęć związanych z doradztwem zawodowym prowadzonych przez doradcę zawodowego,  które wynikają z ramowych planów nauczania;
        • podczas zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu prowadzonych przez doradcę zawodowego, nauczycieli przedmiotów ogólnokształcących i wychowawców - m.in. na obowiązkowych i dodatkowych zajęciach edukacyjnych, zajęciach z wychowawcą i innych zajęciach, a także w formie indywidualnych porad i konsultacji prowadzonych przez doradcę zawodowego;
        • podczas innych działań związanych z doradztwem zawodowym min. udział w targach edukacyjnych, w wizytach zawodoznawczych w zakładach lokalnego rynku pracy, wyjścia do szkół ponadpodstawowych.

         

        1. Formy i metody pracy

                    -  ankiety, testy;

                    -  pogadanki, mini wykłady, dyskusje;

                    -  zajęcia warsztatowe;

                    -  prezentacje multimedialne, filmy edukacyjne;

                    -  szkolne wycieczki tematyczne;

                    -  poradnictwo indywidualne i grupowe.

         

        1. Osoby odpowiedzialne za realizację programu

        W szkole w realizację działań związanych z doradztwem zawodowym zaangażowani są wszyscy członkowie Rady Pedagogicznej: dyrektor szkoły, doradca zawodowy, nauczyciele wychowawcy, nauczyciele przedmiotów ogólnokształcących (w tym nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej), nauczyciel - wychowawca w świetlicy szkolnej, nauczyciel - bibliotekarz, nauczyciele specjaliści (m.in. pedagog, psycholog, logopeda), pielęgniarka szkolna.

         

        1. Instytucje tworzące sieć współpracy

        - Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Wolbromiu,

        - Powiatowy Urząd Pracy w Olkuszu,

        - Pracodawcy lokalnego rynku pracy,

        - Ośrodek Rozwoju Edukacji (ORE),

        - szkoły ponadpodstawowe.

         

        1. Efekty działań doradczo-zawodowych w ramach WSDZ

        Harmonijnie i efektywnie działający wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego na każdym etapie edukacyjnym pozwala realizować założone cele i w pełni wykorzystać zaangażowanie i potencjał wszystkich osób włączonych w działania na rzecz doradztwa edukacyjno-zawodowego.

         

        Uczeń:

        • zna swój potencjał, rozpoznaje własne zasoby;
        • zdobywa wiedzę o zainteresowaniach i korzyściach płynących z ich posiadania;
        • rozumie rolę i znaczenie posiadania kompetencji w życiu człowieka;
        • zdobywa wiedzę o zawodach;
        • potrafi definiować czym jest rynek pracy;
        • potrafi określić swoje predyspozycje zgodnie z wymaganiami rynku pracy;
        • umie wskazać powody, dla których warto uczyć się przez całe życie;
        • potrafi wyszukiwać informacje o profilach szkół jakie go interesują;
        • trafnie określa wybór własnej drogi zawodowej;
        • umie dostosować się do zmian zachodzących we współczesnym świecie zawodowym;
        • stopniowo poszerza wiedzę na temat własnych możliwości i ograniczeń w kontekście rozumienia predyspozycji zawodowych;
        • sprawniej się komunikuje, nabywa umiejętności autoprezentacji;
        • potrafi wybrać szkołę ponadpodstawową zgodną z jego zainteresowaniami;
        • umie gromadzić informacje na temat tworzenia własnego portfolio;
        • potrafi ocenić przydatność wymagań rynku pracy w kontekście własnego wyboru ścieżki zawodowej;
        • umie zaplanować własną ścieżkę zawodową uwzględniając swój potencjał (zasoby);
        • zna znaczenie uczenia się przez całe życie;
        • umie dokonać właściwej samooceny i rozpoznać swoje słabe i mocne strony.

        Rodzice:

        • posiadają odpowiednie przygotowanie do efektywnego wspierania dzieci w ich wyborach edukacyjnych;
        • potrafią racjonalnie planować ścieżkę kształcenia edukacyjno-zawodową swojego dziecka;
        • wiedzą, gdzie poszukiwać informacji o szkołach, zawodach, wydarzeniach związanych z rynkiem pracy;
        • znają znaczenie wiedzy i uczenia się przez całe życie.

         

        Szkoła:

        • osiąga korzyści ze współpracy z instytucjami, które wspomagają realizację doradztwa zawodowego w szkole;
        • posiada bogatszą ofertę działań dla uczniów, rodziców i nauczycieli,
        • zapewnia wymianę doświadczeń między instytucjami tworzącymi sieć współpracy;
        • umożliwia doskonalenie nauczycieli zaangażowanych w realizację doradztwa zawodowego;
        • zapewnia dostęp do różnorodnych źródeł informacji edukacyjno-zawodowej;
        • tworzy pozytywny wizerunek w środowisku lokalnym;
        • podnosi jakość pracy.

         

        1. Ewaluacja

        Ewaluacja WSDZ jest niezbędna, aby działania doradcze na terenie szkoły były zgodne z oczekiwaniami i potrzebami uczniów i ich rodziców. Ewaluacja przeprowadzana jest w formie wybranej przez szkołę: co roku lub po całym cyklu kształcenia.

        Rada pedagogiczna, rodzice uczniów, osoby i instytucje z otoczenia społeczno-gospodarczego są informowani o realizacji doradztwa zawodowego w szkole. Działanie to ma charakter informacyjny, a także promujący szkołę i pracę doradcy zawodowego oraz osób zaangażowanych w zadania z doradztwa zawodowego.

        Plan_realizacji_zadan_z_doradztwa_zawodowego_w_ramach_Wewnatrzszkolnego_Systemu_Doradztwa_Zawod.docx

         

        Program preorientacji zawodowej dla oddziałów przedszkolnych.

         

        1. Podstawa prawna

        Prowadzenie działań związanych z preorientacją zawodową w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego reguluje art. 47 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 roku oraz Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2019 roku w sprawie doradztwa zawodowego w którym zapisano, że działania w zakresie doradztwa zawodowego w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego obejmują preorientację zawodową, która ma na celu wstępne zapoznanie dzieci z wybranymi zawodami oraz pobudzanie, rozpoznawanie i kształtowanie pozytywnych postaw wobec pracy i edukacji oraz pobudzanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień.

         

        1. Założenia ogólne programu

        Program stanowi realizację jednolitej, uwzględniającej etapy rozwojowe uczestników, systemowej koncepcji preorientacji zawodowej, rozumianej jako ogół działań o charakterze wychowawczym, podejmowanych przez nauczycieli i rodziców, ukierunkowanych na zbliżanie dzieci w wieku przedszkolnym do środowiska pracy.

        Efektywne działania na rzecz kształtowania preorientacji zawodowej uwzględniają zróżnicowanie zdolności i zainteresowań dzieci.

        Zgodnie z modułową strukturą programu na każdym etapie wychowania przedszkolnego realizowane są cele ze wszystkich czterech wskazanych obszarów. Treści są sukcesywnie pogłębiane i poszerzane w kolejnych latach kształcenia.

         

        1.  Cel ogólny orientacji zawodowej

        Celem preorientacji zawodowej jest wstępne zapoznanie dzieci z wybranymi zawodami oraz pobudzanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień.

         

        1.  Treści programowe oraz cele szczegółowe – osiągniecia dzieci

        W programie uwzględniono cztery obszary celów szczegółowych – jednolitych z obszarami wszystkich programów (WSDZ) – które wyznaczają treści programowe preorientacji zawodowej:

          1. poznawanie siebie, m.in.: zainteresowań, zdolności i uzdolnień, mocnych i słabych stron jako potencjalnych obszarów do rozwoju, ograniczeń, kompetencji (wiedzy, umiejętności i postaw), wartości, predyspozycji zawodowych, stanu zdrowia;
          2. świat zawodów i rynek pracy, m.in.: poznawanie zawodów, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o zawodach i rynku pracy, umiejętność poruszania się po nim, poszukiwanie i utrzymanie pracy.
          3. rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie, m.in.: znajomość systemu edukacji i innych form uczenia się, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o formach i placówkach kształcenia, uczenie się przez całe życie.
          4. planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych, m.in.: planowanie ścieżki edukacyjnej i zawodowej z przygotowaniem do zdobywania doświadczenia zawodowego oraz refleksji nad nim, podejmowanie i zmiany decyzji dotyczących edukacji i pracy, korzystanie z całożyciowego poradnictwa kariery.
        1.  Cele szczegółowe programu

        W obszarach:

        5.1  Poznanie siebie.

        Dziecko:

            • określa, co lubi robić;
            • podaje przykłady różnych zainteresowań;
            • określa, co robi dobrze;
            • podejmuje działania i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych.

        5.2  Świat zawodów i rynek pracy.

        Dziecko:

            • odgrywa różne role zawodowe w zabawie;
            • podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w jego najbliższym otoczeniu i nazwy tych zawodów, które wzbudziły jego zainteresowanie, oraz identyfikuje i opisuje czynności zawodowe wykonywanie przez te osoby;
            • wskazuje zawody zaangażowane w powstawanie produktów codziennego użytku oraz w zdarzenia, w których dziecko uczestniczy, takie jak wyjście na zakupy, koncert, pocztę;
            • podejmuje próby posługiwania się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w spo­sób twórczy i niekonwencjonalny;
            • opowiada o sobie w grupie rówieśniczej.

        5.3  Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie.

        Dziecko:

            • nazywa etapy edukacji (bez konieczności zachowania kolejności chronologicznej);
            • nazywa czynności, których lubi się uczyć.

        5.4   Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych.

        Dziecko:

            • opowiada, kim chciałoby zostać;
            • na miarę swoich możliwości planuje własne działania lub działania grupy rówieśniczej przez wskazanie pojedyn­czych czynności i zadań niezbędnych do realizacji celu;
            • podejmuje próby decydowania w ważnych dla niego sprawach indywidualnie i w ramach działań grupy rówieśniczej.

        Cel ogólny oraz cele szczegółowe programu są spójne z celami kształcenia ogólnego, uwzględniają najważ­niejsze umiejętności rozwijane w ramach kształcenia ogólnego oraz zadania szkoły i cele wychowania przed­szkolnego.

         

        1. Warunki i sposoby realizacji programu

        Określone w programie cele przewidziane są do realizacji:

        1. podczas zajęć wychowania przedszkolnego (w ramach realizacji podstawy programowej);
        2. podczas działań, które wynikają z rozporządzenia w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a które prowadzone są przez nauczycieli i specjalistów;
        3. podczas innych działań związanych z preorientacją zawodową realizowanych w przedszkolu i poza nim (np. występy, pokaz swoich umiejętności, spotkania z pasjonatami i przedstawicielami różnych zawodów, wycieczki do zakładów pracy, zawody naszych rodziców).

         

        Preorientacja zawodowa jest ukierunkowana na kształtowanie:

        - proaktywnych postaw dzieci wobec pracy i edukacji ze zwróceniem uwagi na zasady etyki pracy jako fundamentu aktywności zawodowej;

        - sprawczości, tj. przekonania, że są podmiotami własnych działań i są zdolni do wprowadzania zmian w swoim bliższym i dalszym otoczeniu;

         - samodzielności i samoobsługi oraz kształtowanie takich cech jak utrzymanie ładu, doprowadzanie podejmowanych prac do końca i porządkowanie miejsca pracy;

        - szacunku do pracy innych;

        - umiejętności współdziałania.

        Działania realizowane w ramach preorientacji zawodowej wspierają eliminowanie stereotypów dotyczących ról społecznych i zawodowych.

        Preorientacja zawodowa jest stałą perspektywą prowadzenia wychowania przedszkolnego w ciągu dnia, w trakcie swobodnych zajęć dzieci w kącikach tematycznych oraz w czasie zajęć dotyczących poznawania zawodów najbliższych dziecku. W czasie zajęć dzieci będą poszerzać świadomość dotyczącą świata zawodów z wykorzystaniem prostych zabaw i aktywności.

        Zadania z zakresu preorientacji zawodowej realizuje nauczyciel wychowania przedszkolnego, organizując zajęcia, wycieczki, spotkania z przedstawicielami różnych zawodów.

         

        1. Weryfikacja efektów zajęć - zamiast oceniania

        Założone cele programu będą podlegać weryfikacji (ocenie), w jakim stopniu zostały one zrealizowane dzięki podjętym działaniom. Będzie to odbywać poprzez:

        - autorefleksję i samoocenę uczestników (swobodne wypowiedzi na zakończenie zajęć z wykorzystaniem skojarzeń i myślenia analogicznego);

        - analizę prac dzieci, wykonanych w ramach działań z preorientacji zawodowej.

         

        1. Plan realizacji zadań z preorientacji zawodowej w ramach Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego  dla oddziałów przedszkolnych w roku szkolnym 2025/2026

        Plan_realizacji_zadan_z_preorientacji_zawodowej.docx

         

        Program orientacji zawodowej dla klas I–III

         

        1. Podstawa prawna

        Prowadzenie działań związanych z orientacją zawodową w klasach I–III szkoły podstawowej reguluje art. 47 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 roku oraz Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2019 roku w sprawie doradztwa zawodowego w którym zapisano, że  działania w zakresie doradztwa zawodowego w klasach I–III szkół podstawowych obejmują orientację zawodową, która ma na celu zapoznanie uczniów z wybranymi zawodami, kształtowanie pozytywnych postaw wobec pracy i edukacji oraz pobudzanie, rozpoznawanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień.

         

        1. Założenia ogólne programu

        Program stanowi realizację jednolitej koncepcji orientacji zawodowej rozumianej jako ogół działań o charakterze dydaktyczno-wychowawczym ukierunkowanych na kształtowanie u uczniów klas I– III szkoły podstawowej pozytywnej i proaktywnej postawy wobec pracy i edukacji poprzez poznawanie i rozwijanie własnych zasobów oraz nabywanie wiedzy na temat zawodów i rynku pracy. Przewidziane w programie działania związane z orientacją zawodową są powiązane z treściami kształcenia, co umożliwia uczniom dostrzeganie związków pomiędzy tym, czego się uczą, a swoją dalszą edukacją i przyszłą karierą zawodową. Ważną rolę w niniejszym programie odgrywają kompetencje kluczowe przewidziane do rozwijania w ramach podstawy programowej w kształtowaniu się orientacji zawodowej.

         

        1. Cel ogólny orientacji zawodowej

        Celem orientacji zawodowej w klasach I–III szkoły podstawowej jest wstępne zapoznanie uczniów z różnorodnością zawodów na rynku pracy, rozwijanie pozytywnej
        i proaktywnej postawy wobec pracy i edukacji oraz stwarzanie sytuacji edukacyjnych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zainteresowań oraz pasji.

         

        1. Treści programowe oraz cele szczegółowe – osiągniecia uczniów

        W programie uwzględniono cztery obszary celów szczegółowych – jednolitych z obszarami wszystkich programów (WSDZ) – które wyznaczają treści programowe preorientacji zawodowej:

          1. poznawanie siebie, m.in.: zainteresowań, zdolności i uzdolnień, mocnych i słabych stron jako potencjalnych obszarów do rozwoju, ograniczeń, kompetencji (wiedzy, umiejętności i postaw), wartości, predyspozycji zawodowych, stanu zdrowia;
          2. świat zawodów i rynek pracy, m.in.: poznawanie zawodów, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o zawodach i rynku pracy, umiejętność poruszania się po nim, poszukiwanie i utrzymanie pracy;
          3. rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie, m.in.: znajomość systemu edukacji i innych form uczenia się, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o formach i placówkach kształcenia, uczenie się przez całe życie;
          4. planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych, m.in.: planowanie ścieżki edukacyjnej i zawodowej z przygotowaniem do zdobywania doświadczenia zawodowego oraz refleksji nad nim, podejmowanie i zmiany decyzji dotyczących edukacji i pracy, korzystanie             z całożyciowego poradnictwa kariery.

         

        1. Cele szczegółowe programu

        W obszarach:

          1. Poznanie siebie.

        Uczeń:

            • opisuje swoje zainteresowania i określa, w jaki sposób może je rozwijać;
            • prezentuje swoje zainteresowania wobec innych osób;
            • podaje przykłady różnorodnych zainteresowań ludzi;
            • podaje przykłady swoich mocnych stron w różnych obszarach;
            • podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i opisuje, co z nich     wyniknęło dla niego i dla innych.
          • Świat zawodów i rynek pracy.

        Uczeń:

            • odgrywa różne role zawodowe w zabawie;
            • podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach;
            • opisuje, czym jest praca i omawia jej znaczenie w życiu człowieka na wybranych przykładach;
            • omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym funkcjonuje;
            • opisuje role zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu;
            • posługuje się przyborami, narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny.
          • Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie.

        Uczeń:

            • uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności;
            • wskazuje treści, których lubi się uczyć;
            • wymienia różne źródła wiedzy i podejmuje próby korzystania z nich.
          • Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych.

        Uczeń:

            • opowiada, kim chciałby zostać i co chciałby robić;
            • planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując na podstawowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;
            • próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio z jego osobą.

         

        Cel ogólny oraz cele szczegółowe programu są spójne z celami kształcenia ogólnego, uwzględniają najważniejsze umiejętności rozwijane w ramach kształcenia ogólnego oraz zadania szkoły i cele edukacji wczesnoszkolnej.

         

        1. Warunki i sposoby realizacji programu

        Określone w programie cele przewidziane są do realizacji:

        1)      podczas zajęć edukacji wczesnoszkolnej (w ramach realizacji podstawy programowej);

        2)      podczas zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu;

        3)      podczas innych działań związanych z doradztwem zawodowym realizowanych w szkole (np. spotkania z pasjonatami i przedstawicielami różnych zawodów, wycieczki zawodoznawcze do przedsiębiorstw i  instytucji publicznych).

         

        1. Weryfikacja efektów zajęć – zamiast oceniania

        Założone cele programu podlegają weryfikacji, a więc ocenie, w jakim stopniu zostały one zrealizowane dzięki podjętym działaniom. Może się to odbywać poprzez:

        - autorefleksję i samoocenę uczestników (swobodne wypowiedzi na zakończenie zajęć);

        - pytania ewaluacyjne do uczestników zajęć (odnoszące się zarówno do oceny przydatności samych sytuacji dydaktycznych, ale również umożliwiające ocenę przyswojenia poruszanych treści oraz ich przydatności);

        - zbieranie opinii i informacji zwrotnych od rodziców.

         

        Plan_realizacji_zadan_z_orientacji_zawodowej.docx

         

        Program doradztwa zawodowego dla klas IV-VI

         

        1. Podstawa prawna

        Prowadzenie działań związanych z orientacją zawodową w klasach IV–VI szkoły podstawowej reguluje art. 47 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 oraz Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2019 roku w sprawie doradztwa zawodowego w którym zapisano, że  działania w zakresie doradztwa zawodowego w klasach IV–VI szkół podstawowych obejmują orientację zawodową, która ma na celu zapoznanie uczniów z wybranymi zawodami, kształtowanie pozytywnych postaw wobec pracy i edukacji oraz pobudzanie, rozpoznawanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień.

         

        1. Założenia ogólne programu

        Program stanowi realizację jednolitej koncepcji orientacji zawodowej rozumianej jako ogół działań o charakterze dydaktyczno-wychowawczym ukierunkowanych na kształtowanie u uczniów klas IV–VI szkoły podstawowej pozytywnej i proaktywnej postawy wobec pracy i edukacji poprzez poznawanie i rozwijanie własnych zasobów oraz nabywanie wiedzy na temat zawodów i rynku pracy. Przewidziane w programie działania związane z orientacją zawodową są powiązane z treściami kształcenia, co umożliwia uczniom dostrzeganie związków pomiędzy tym, czego się uczą, a swoją dalszą edukacją i przyszłą karierą zawodową. Ponadto ważną rolę w niniejszym programie odgrywają kompetencje kluczowe przewidziane do rozwijania w ramach podstawy programowej w kształtowaniu się orientacji zawodowej (postawy: kreatywności, przedsiębiorczości, innowacyjności i współpracy zespołowej).

         

        1. Cel ogólny orientacji zawodowej

        Celem orientacji zawodowej w klasach IV–VI szkoły podstawowej jest zapoznanie uczniów z wybranymi zawodami, kształtowanie pozytywnej postawy wobec pracy i edukacji oraz pobudzanie, rozpoznawanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień.

         

        1. Treści programowe oraz cele szczegółowe – osiągniecia uczniów

        W programie uwzględniono cztery obszary celów szczegółowych – jednolitych z obszarami wszystkich programów (WSDZ) – które wyznaczają treści programowe preorientacji zawodowej:

          1. poznawanie własnych zasobów, m.in.: zainteresowań, zdolności i uzdolnień, mocnych stron jako potencjalnych obszarów do rozwoju kompetencji w różnych dziedzinach życia (wiedzy, umiejętności i postaw), wartości, predyspozycji zawodowych, stanu zdrowia;
          2. świat zawodów i rynek pracy, m.in.: poznawanie zawodów, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o zawodach i rynku pracy, umiejętność poruszania się po nim, praca i jej znaczenie w życiu człowieka, poszukiwanie i utrzymanie pracy;
          3. rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie, m.in.: znajomość systemu edukacji i innych form uczenia się, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o formach i placówkach kształcenia, uczenie się przez całe życie;
          4. planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych, m.in.: planowanie ścieżki edukacyjnej i zawodowej z przygotowaniem do zdobywania doświadczenia zawodowego oraz refleksji nad nim, podejmowanie i zmiany decyzji dotyczących edukacji i pracy, korzystanie z całożyciowego poradnictwa kariery.

         

        1. Cele szczegółowe programu

        W obszarach:

          1. Poznawanie własnych zasobów.

        Uczeń:

            • określa własne zainteresowania i uzdolnienia oraz kompetencje;
            • wskazuje swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia;
            • podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i ocenia swoje działania, formułując wnioski na przyszłość;
            • prezentuje swoje zainteresowania i uzdolnienia wobec innych osób z zamiarem zaciekawienia odbiorców.
          • Świat zawodów i rynek pracy.

        Uczeń:

            • wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje różne ścieżki ich uzyskania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach;
            • opisuje czym jest praca i jakie ma znaczenie w życiu człowieka;
            • podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe;
            • posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny;
            • wyjaśnia rolę pieniądza we współczesnym świecie i jego związek z pracą.

         

          1. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie.

        Uczeń:

            • wskazuje różne sposoby zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych mu przykładów, oraz omawia swój indywidualny sposób nauki;
            • wskazuje przedmioty szkolne, których lubi się uczyć;
            • samodzielnie dociera do informacji i korzysta z różnych źródeł wiedzy.

         

          1. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych.

        Uczeń:

            • opowiada o swoich planach edukacyjno-zawodowych;
            • planuje swoje działania lub działania grupy, wskazuje szczegółowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;
            • próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio lub pośrednio z jego osobą.

         

         

        Cel ogólny oraz cele szczegółowe programu są spójne z celami kształcenia ogólnego, uwzględniają najważniejsze umiejętności rozwijane w ramach kształcenia ogólnego oraz zadania szkoły.

         

        1. Warunki i sposoby realizacji programu

        Określone w programie cele przewidziane są do realizacji:

         - podczas zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu;

        -  podczas obowiązkowych i dodatkowych zajęciach edukacyjnych;

        - podczas innych działań doradczych realizowanych w szkole lub poza nią (np. spotkania z przedstawicielami zawodów, udział w wycieczkach zawodoznawczych w zakładach pracy).

         

        W realizację programu orientacji zawodowej w klasach IV-VI zaangażowani są wszyscy nauczyciele uczący w tych klasach. Realizacją zadań związanych z doradztwem zawodowym kieruje doradca zawodowy.

        W realizację programu orientacji zawodowej włączeni są rodzice, przedstawiciele instytucji oświatowych zajmujących się doradztwem zawodowym (np. psycholog z poradni psychologiczno-pedagogicznej).

        Program szczególną uwagę kieruje na współpracę z rodzicami w zakresie wspomagania ucznia w poznawaniu własnego potencjału i możliwości oraz kształtowania jego samodzielności i postawy proaktywnej. Osiągnięcie tego celu jest możliwe dzięki włączaniu rodziców w działania szkoły i angażowanie ich do różnych form działań doradczych takich jak: organizację wizyt w zakładach pracy, spotkań z rodzicem opowiadającym o danym zawodzie. Zaangażowanie w tego typu działania winno dawać rodzicom możliwość wykorzystania własnych doświadczeń i kompetencji zawodowych oraz stwarzać okazję do osobistej satysfakcji. Orientacja zawodowa powinna być ukierunkowana na kształtowanie proaktywnych postaw uczniów wobec pracy i edukacji ze zwróceniem uwagi na zasady etyki pracy, jako fundamentu aktywności zawodowej.

         

        1. Weryfikacja efektów zajęć – zamiast oceniania

        Działania realizowane w ramach orientacji zawodowej mają wspierać uczniów w procesie przygotowania do wyboru kierunku dalszego kształcenia i zawodu, dlatego zamiast tradycyjnego oceniania nauczyciele będą kształtować u uczniów umiejętność autorefleksji i samooceny. Odbywać się to będzie poprzez:

        • pytania ewaluacyjne do uczniów (umożliwiające uczniom np. samoocenę własnej aktywności na zajęciach, samoocenę stopnia zrozumienia (przyswojenia poruszanych treści), ocenę efektywności poszczególnych zadań lub sytuacji dydaktycznych, ocenę poczucia satysfakcji z pracy indywidualnej i zespołowej);
        • autorefleksje uczniów (swobodne wypowiedzi zarówno na rozpoczęcie, jak i zakończenie zajęć);
        • obserwacje osiągnięć ucznia (np. z wykorzystaniem przez prowadzącego skal obserwacyjnych uwzględniających wybrane czynniki, np.: motywację uczniów do pracy na zajęciach lub poszczególnych zadań, zaangażowanie w pracę zespołową, kreatywność);
        • analizę wytworów pracy uczniów.

        A

        Program doradztwa zawodowego dla klas VII-VIII

         

        1. Podstawa prawna

        Prowadzenie działań związanych z doradztwem zawodowym w klasach VII–VIII szkoły podstawowej reguluje art. 47 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 roku oraz Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2019 roku w sprawie doradztwa zawodowego w którym zapisano, że  działania w zakresie doradztwa zawodowego w klasach VII–VIII szkół podstawowych mają na celu wspieranie uczniów w procesie przygotowania ich do świadomego i samodzielnego wyboru kolejnego etapu kształcenia i zawodu z uwzględnieniem ich zainteresowań, uzdolnień i predyspozycji zawodowych oraz informacji na temat systemu edukacji i rynku pracy.

         

        1. Założenia ogólne programu

        Program stanowi realizację jednolitej, uwzględniającej etapy rozwojowe uczestników oraz specyfikę typów szkół, systemowej koncepcji doradztwa zawodowego rozumianego jako: uporządkowane i zaplanowane dzia­łania mające na celu wspieranie uczniów klas VII  -VIII szkół podstawowych w procesie świadomego i samodzielnego podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych.

        Głównym kryterium doboru koncepcji była możliwość odniesienia procesu świadomego kształtowania własnej kariery do zmian rozwojowych, które warunkują realizację treści na tym etapie edukacyjnym. Zadania, jakie stawiane są doradztwu zawodowemu, powinny być dostosowane do możliwości tej grupy odbiorców.

        Zgodnie z modułową strukturą programu w klasie VII i VIII są realizowane cele ze wszystkich czterech wskazanych obszarów: poznawanie własnych zasobów; świat zawodów i rynek pracy; rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie; planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych. Przewidziane w programie działania związane z doradztwem zawodowym są powiązane z treściami kształcenia ogólnego, co umożliwia uczniom dostrzeganie związków pomiędzy tym, czego się uczą, a swoją dalszą edukacją i karierą zawodową.

         

        1. Cel ogólny orientacji zawodowej

        Celem orientacji zawodowej w klasach VII–VIII szkoły podstawowej jest wspieranie uczniów w procesie przygotowania ich do świadomego i samodzielnego wyboru kolejnego etapu kształcenia i zawodu, z uwzględnieniem ich zainteresowań, uzdolnień i predyspozycji zawodowych oraz informacji na temat systemu edukacji i rynku pracy.

         

        1. Treści programowe oraz cele szczegółowe – osiągniecia uczniów

        W programie uwzględniono cztery obszary celów szczegółowych – jednolitych z obszarami wszystkich programów (WSDZ) – które wyznaczają treści programowe preorientacji zawodowej:

          1. poznawanie siebie, m.in.: zainteresowań, zdolności i uzdolnień, mocnych i słabych stron jako potencjalnych obszarów do rozwoju, ograniczeń, kompetencji (wiedzy, umiejętności i postaw), wartości, predyspozycji zawodowych, stanu zdrowia;
          2. świat zawodów i rynek pracy, m.in.: poznawanie zawodów, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o zawodach i rynku pracy, umiejętność poruszania się po nim, poszukiwanie i utrzymanie pracy;
          3. rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie, m.in.: znajomość systemu edukacji i innych form uczenia się, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o formach i placówkach kształcenia, uczenie się przez całe życie;
          4. planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych, m.in.: planowanie ścieżki edukacyjnej i zawodowej z przygotowaniem do zdobywania doświadczenia zawodowego oraz refleksji nad nim, podejmowanie i zmiany decyzji dotyczących edukacji i pracy.
        2. Cele szczegółowe programu

        W obszarach:

          1. Poznawanie własnych zasobów

        Uczeń:

            • określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych;
            • rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe);
            • dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł;
            • rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjno-zawodowych;
            • rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej;
            • określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji;
            • określa własną hierarchię wartości i potrzeb.

         

          1. Świat zawodów i rynek pracy

        Uczeń:

            • wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania;
            • porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców;
            • wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy, z uwzględnieniem regionalnego i lokalnego rynku pracy;
            • uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka;
            • analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy;
            • wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową;
            • dokonuje autoprezentacji;
            • charakteryzuje instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej, w tym instytucje rynku pracy.

         

          1. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

        Uczeń:

            • analizuje oferty szkół ponadpodstawowych i szkół wyższych pod względem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji;
            • analizuje kryteria rekrutacyjne do wybranych szkół w kontekście rozpoznania własnych zasobów;
            • charakteryzuje strukturę systemu edukacji formalnej oraz możliwości edukacji pozaformalnej i nieformalnej;
            • określa znaczenie uczenia się przez całe życie.

         

          1. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

        Uczeń:

            • dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym;
            • określa cele i plany edukacyjno-zawodowe, uwzględniając własne zasoby;
            • identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej i wyjaśnia, w jakich sytuacjach korzystać z ich pomocy;
            • planuje ścieżkę edukacyjno-zawodową, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów.

        Cel ogólny oraz cele szczegółowe programu są spójne z celami kształcenia ogólnego w szkole podstawowej. Uwzględniają wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne rozwijane w ramach kształcenia ogólnego oraz zadania szkoły i cele edukacji poszczególnych przedmiotów, co umożliwia realizowanie programu zarówno podczas zajęć z zakresu doradztwa zawodowego, jak i na zajęciach z wychowawcą, lekcjach przedmiotowych oraz na dodatkowych zajęciach edukacyjnych w tym innych zajęciach obejmujących wspomaganie uczniów w wyborze kierunku kształcenia i zawodu – w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

        Cel ogólny oraz cele szczegółowe programu doradztwa zawodowego dla klas VII-VIII szkoły podstawowej są spójne z celami preorientacji zawodowej (oddziały przedszkolne), orientacji zawodowej (klas I-VI szkoły podstawowej) i doradztwa zawodowego w szkołach ponadpodstawowych.

         

        1. Warunki i sposoby realizacji programu

        Określone w programie cele przewidziane są do realizacji:

        1)      podczas wynikających z ramowych planów nauczania grupowych zajęć z zakresu doradztwa zawodowego, które są prowadzone przez doradcę zawodowego;

        2)      podczas:

        • zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu;
        • wspomagania uczniów w wyborze kierunku kształcenia i zawodu w trakcie bieżącej pracy z uczniami; prowadzonych przez doradcę zawodowego, nauczycieli i wychowawców m.in. na obowiązkowych i dodatkowych zajęciach edukacyjnych, zajęciach z wychowawcą i innych zajęciach, a także w formie indywidualnych porad i konsultacji prowadzonych przez doradcę zawodowego (lub innych specjalistów, wychowawców, nauczycieli);
        • podczas działań związanych z doradztwem zawodowym realizowanych w szkole i poza nią (udział w targach edukacyjnych, udział w wizytach zawodoznawczych w zakładach lokalnego rynku pracy). Wizyty te dają uczniom możliwość bezpośredniego kontaktu z przedstawicielami różnych zawodów i specjalności i dzięki temu młodzi ludzie stają się otwarci i zorientowani na rynek pracy oraz pracodawców oraz mogą odnieść wymagania danego zawodu do swoich potrzeb i możliwości.

         

         

        Rodzice odgrywają istotną rolę w zakresie wspomagania ucznia w podejmowaniu właściwych decyzji edukacyjno-zawodowych. Realizacja tego celu jest możliwa dzięki włączaniu rodziców w działania szkoły poprzez angażowanie ich do działań doradczych poprzez: organizację i pomoc w organizacji wizyt w zakładach lokalnego rynku pracy, spotkań z rodzicami opowiadających o danym zawodzie – własnej ścieżce kariery zawodowej.

        W ramach wspomagania uczniów i rodziców w działaniach z zakresu doradztwa zawodowego realizacja programu stwarza możliwość indywidualnego kontaktu uczniów i rodziców z doradcą zawodowym i innymi specjalistami wspomagającymi proces podejmowania decyzji (psycholog, pedagog). W kontaktach tych uwzględniono aspekty środowiskowe, rodzinne, socjalne, zdrowotne, kulturowe i religijne.

        W doradztwie zawodowym uwzględniono rolę doradztwa rówieśniczego w kształtowaniu wyborów edukacyjno-zawodowych młodzieży. Doradztwo zawodowe w klasach VII-VIII ukierunkowane jest na kształtowanie:

        • proaktywnych postaw młodzieży wobec pracy i edukacji ze zwróceniem uwagi na zasady etyki pracy jako fundament aktywności zawodowej;
        • sprawczości uczniów, tj. przekonania, że są podmiotami własnych działań i są w pełni zdolni do wprowadzania zmian w swoim bliższym i dalszym otoczeniu.

        Działania realizowane w ramach doradztwa zawodowego wspierają eliminowanie stereotypów dotyczących ról społecznych i zawodowych.

         

        1. Weryfikacja efektów zajęć – zamiast oceniania

        Założone cele programu podlegają weryfikacji, a więc ocenie, w jakim stopniu zostały one zrealizowane dzięki podjętym działaniom. Będzie się to odbywać poprzez:

        • pytania ewaluacyjne do uczestników zajęć (odnoszące się zarówno do oceny przydatności samych sytuacji dydaktycznych, ale również umożliwiające ocenę przyswojenia poruszanych treści oraz ich przydatności);
        • autorefleksję i samoocenę uczestników (swobodne wypowiedzi na zakończenie zajęć);
        • portfolio zawierające wymierne efekty pracy uczestników zajęć (w tym teczka sukcesów gromadząca wybrane przez ucznia prace – autoewaluacja);
        • skale obserwacyjne dla prowadzących zajęcia uwzgledniające wybrane czynniki, np.: motywację do pracy, zaangażowanie w pracę zespołową, kreatywność. Skale obserwacyjne mają jedynie wspomagać proces weryfikacji efektów zajęć, a nie go zastępować;
        • zbieranie opinii i informacji zwrotnych od rodziców.

        Plan realizacji zadań z doradztwa zawodowego zawodowej w ramach Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego dla klas VII-VIII

        Plan_realizacji_zadan_z_doradztwa_zawodowego.docx