Materiały pobrane ze strony NASK akademia

Nastolatki_i_gry_cyfrowe_-_poradnik_dla_rodzicow.pdf

Poradnik_dla_rodzicow_-_Cyberprzemoc._Wlacz_blokade_na_nekanie..pdf

Poradnik_dla_rodzicow_____FOMO_i_naduzywanie_nowych_technologii.pdf

Poradnik_dla_rodzicow_-_Sharenting_i_wizerunek_dziecka_w_sieci.pdf

Poradnik_dla_rodzicow_-_Szkodliwe_tresci_w_internecie.pdf

Przemoc na ekranie – gry, filmy i wiadomości

Telewizja i Internet są niewątpliwie stałymi elementami życia współczesnych dzieci i młodzieży. Niezliczone przykłady pokazują, że młodzi ludzie nie są w stanie wyobrazić sobie świata, w którym brakuje tych mediów. To tam szukają wiedzy i rozrywki, nawiązują relacje, komunikują się. To, co na ekranach widzą dzieci, wpływa na to, jak postrzegają rzeczywistość. W tym artykule skupię się na skutkach oglądania przemocy przez młodych.

Przemoc na ekranie  – gry i wiadomości

Wielokrotnie rozmawiałam z rodzicami dzieci w wieku szkolnym o ich obawach dotyczących zagrożeń, z którymi stykają się uczniowie.

Najczęściej opiekunowie wyrażali niepokój związany z rodzajem gier komputerowych, po które sięgają ich pociechy i czasem, który im poświęcają. Wymieniali te tytuły gier, w których dzieci i nastolatki stykają się z różnymi formami przemocy - agresją, zabijaniem, zadawaniem bólu. Podkreślali, że starają się kontrolować, jak dzieci korzystają z komputerów, bo według nich granie na pewno pozostawia ślad w psychice. Dyskutowali na temat podniesienia poziomu agresji u graczy.

Jednak już surfowanie w Internecie budziło mniej obaw, szczególnie u tych rodziców, którzy instalowali programy blokujące czy monitorujące na urządzeniach, z których korzystały dzieci.

Jeszcze mniej czasu dorośli poświęcali na sprawdzanie, co ich pociechy oglądają w telewizji. W wielu domach dzieci i nastolatki mają w swoich pokojach odbiorniki telewizyjne – często stale włączone. Rodzice zwracają uwagę na oglądane bajki i filmy,  ale myśląc o przemocy na ekranie, rzadko pod tym kątem analizują przekaz, jaki płynie z programów informacyjnych.

Wiadomości prezentowane w serwisach podkreślają drastyczność relacjonowanych wydarzeń. Ze szczegółami opisywane są katastrofy, wypadki, chuligańskie wybryki, sceny z działań wojennych, okoliczności morderstw. Niewiele miejsca pozostaje na pozytywne informacje. Dorośli osiągnęli już dojrzałość psychiczną i mają (przynajmniej w teorii) wiedzę na temat sposobów radzenia sobie z nadmiarem złych wiadomości. Należy pamiętać, że dzieci nie mają takich kompetencji, a nastolatkowie (ze swoją silną reaktywnością emocjonalną) są na taki przekaz szczególnie wrażliwi.

Oglądanie przemocy – zmiany w psychice dziecka

Przemoc oglądana na ekranie wywołuje zmiany w psychice dziecka. Nie zawsze będzie to wzrost brutalnych zachowań. Skłonności do przemocy drzemią w genach, zaburzeniach psychicznych, chorobach somatycznych, stanach przemęczenia i przewlekłego stresu oraz w wielu innych czynnikach. Gry z dużą dawką przemocy czy brutalne sceny w filmach mogą zwiększyć problemy z agresją, ale raczej u tych osób, u których już one występują. U zdrowych i wychowywanych w poczuciu bezpieczeństwa oraz akceptacji dzieci będą to raczej problemy przejściowe.

Dużo większym zagrożeniem jest zmniejszenie empatii. Młodzi ludzie z nieukształtowanym jeszcze systemem nerwowym obojętnieją na zło, które staje się dla nich naturalnym zjawiskiem w relacjach międzyludzkich. Taki wypaczony obraz świata i społeczeństwa będzie powodował niechęć do zaangażowania, do wspierania i pomocy słabszym. W konsekwencji pojawia się zobojętnienie na wszystko, co nie dotyczy bezpośrednio ich samych. Gdy młody człowiek sam znajdzie się w trudnej sytuacji, pojawia się u niego  bezradność, wynikająca z przekonania, że każdy człowiek musi sam radzić sobie z problemami, a szczęścia doświadczają tylko najsilniejsi.

Brutalne sceny, wiadomości, które najpierw budzą przerażenie, a potem powszednieją (choć nie zmienia to ich siły oddziaływania na psychikę), powodują powstawanie u młodszych dzieci stanów lękowych, nadpobudliwości, nadmiernej lękliwości, kłopotów ze snem. Maluchy boją się zostać same w domu, przeraża je ciemność. Zdarza się, że  budują sobie obraz siebie i świata na podstawie przeżywanych na ekranie lub w grach scen: agresja i zło są wszechobecne, ale one mają przecież możliwości superbohaterów czy też kolejne szanse na życie.

 

Dobre reakcje rodziców na przemoc w mediach i grach

Najważniejsze to pamiętać, że dzieci uczą się świata, naśladując dorosłych, więc dobrze jest zacząć od rewizji swoich nawyków dotyczących korzystania z telewizji i Internetu, w tym gier. Można wprowadzić w życie zasady, które będą pozwalały na wykorzystanie potencjału telewizji i Internetu bez szkody dla psychiki dziecka.

1. Telewizor i komputer, telefon z dostępem do Internetu to narzędzia, z których korzysta się w razie potrzeby – włączane są w konkretnym celu. Nie sięgajmy po nie w czasie rozmów, posiłków, nauki czy snu. Pozwola to rodzicowi nie tylko na większą kontrolę treści, które docierają do dziecka, ale poprawia relacje i poczucie bezpieczeństwa w rodzinie, daje możliwość poświęcenia większej uwagi dziecku oraz poprawia komunikację.
2. Wspólne oglądanie programów telewizyjnych – także tych dedykowanych dzieciom. Pozwala to na podjęcie rozmów o treściach nieodpowiednich dla dziecka. Wyjaśnienie kontekstu obserwowanego zjawiska daje szansę na zmniejszenie oddziaływania treści nasyconych przemocą i okrucieństwem, a także na przekierowanie uwagi dziecka na treści pozytywne.
3. Wspólne dokonywanie wyboru gier, z których korzysta dziecko – zamiast zabraniać, rodzic wspólnie z dzieckiem sprawdza i analizuje treści promowane przez gry.
4. Kontrola rodzicielska stron internetowych, do których dziecko ma dostęp – w przypadku nastolatków warto mówić o oddziaływaniu oglądanych treści na psychikę (przemoc, agresja, treści satanistyczne, pornografia itd.).
5. Zachęcanie dziecka do rozwijania znajomości i przyjaźni w „realu” –  zapraszanie do domu koleżanek i kolegów dziecka, bycie aktywnym i zachęcanie do wspólnego spędzania czasu (wypady rowerowe lub piesze wycieczki, wyjścia na basen czy na plac zabaw, ciekawe zajęcia w domu lub poza domem).

Dbaj o dobre relacje i pełne zaufanie swojego dziecka. Im lepiej Wam będzie ze sobą, tym więcej się dowiesz o tym, czego doświadcza Twoje dziecko, a wtedy masz szansę działać.   

Maria Tuchowska
Nauczyciel dyplomowany, polonista i teolog. Posiada wieloletnie doświadczenie w pracy z dziećmi i młodzieżą w placówkach integracyjnych różnego poziomu, edukator, coach, przeprowadziła ok. 600 szkoleń z zakresu kompetencji psychospołecznych nauczycieli, prawa oświatowego, pracy z dziećmi i młodzieżą z różnego typu zaburzeniami. Specjalizuje się również w tematyce dotyczącej zagadnień związanych z obecnością rodziców w szkole.

Webinaria

Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży w internecie - materiał dla rodziców

10_porad_dla_rodzicow_dotyczacych_bezpiecznego_korzystania_z_Internetu.pdf

Bezpieczenstwo_dzieci_online.pdf

Internet_bez_przesady.pdf